คู่มือการใช้จักรยานปี ร.ศ.๑๑๘
บัญญัติสามข้อประสิทธิให้แก่ผู้ขึ้นจักรยาน
ถ้าปราถนาจะให้การขึ้นจักรยานเป็นคุณแก่อวัยวะร่างกายของคุณแล้ว ก็ควรให้เปนไปโดยถูกต้องตามนิติวิธีบัญญัติสามข้อ ซึ่งจะได้กล่าวต่อไปนี้
คือ
๑) เป็นข้ออันสำคัญกว่าทั้งหมดต้องกะระยะทางซึ่งจะไปนั้นผ่อนเลือกให้เปนระยะอันไกลแต่ภอสมควร อย่าให้เกินกว่ากำลังไป
๒)ต้องขึ้นนั่งบนจักรยานเปนท่าปรกติ
๓)ต้องรักษาจังหวะอศาสปะสาสผ่อนให้ลมพอแก่เหตุการ
ส่วนที่จะกำหนดระยะทางที่จะไปให้ไกลแต่พอสมควรนั้น จะตั้งเปนข้อบัญญัติใช้ได้ทั้วไป ว่าควรให้ไปไกลแต่เพียงเท่านั้นเส้นก็ไม่ได้ด้วยระยะทางอันใดซึ่งสมควรแก่ผู้หนึ่งผู้ใดจะภอไปได้โดยคล่องแคล่วนั้นบางทีจะเกินกว่ากำลังของผู้อื่นซึ่งควรไปได้ เพราะเหตุฉะนี้จะตั้งเปนข้อบัญญัติได้แต่เพียงว่า ถ้าเหนื่อยอ่อนกำลังอยู่แล้ว ก็อย่าเพ่อขึ้นต่อไปให้หยุดรออยู่ก่อน อนึ่งอย่าไปทางไกลเหลือเกินจนระยะทาง ๔oหรือ๕oเส้นในเบื้องปลายทางซึ่งจะไปนั้น เปนเหตุอาจลบล้างความปิติยินดีทั้งความสนุกศุขสำราญ ซึ่งตนได้ด้วยการขึ้นจักรยานมาตามทางนั้น จนใจเราเบื่อหน่ายไปเสียตรงกันข้ามกันทีเดียว
ส่วนท่าอันปรกติซึ่งจะขึ้นนั่งนั้นจะทรงตัวตรงก็ไม่ถูก และจะทำท่าอย่างวานรเกาะย่อตัวอยู่บนราวไม้หรือหลักไม้ ก็ไม่ถูกดุจเดียวกัน ท่าที่ทรงตัวตรงนั้น มักจะภาให้โทษแก่อวัยวะร่างกายจึงไม่ควรจะใช้ เว้นไว้แต่พื้นทางซึ่งจะไปนั้นเป็นพื้นเกลี้ยงราบเสมอดีเท่านั้น ส่วนท่าที่ง้อมตัวก้มลงไปข้างน่าโดยมากนั้น ก็หาเปนการจำเปนต้องทำเช่นนี้ไม่ ทั้งเป็นอันตรายแก่ความศุขสบายของร่างกาย แลดูไม่งดงามอย่างใดด้วย
ในท่าซี่งปรกตินั้น ตัวร่างกายควรให้ง้อมไปข้างน่าแต่เพียงเล็กน้อย ตั้งแต่ตะโพกขึ้นไปทีเดียว ใช่ว่าจะให้โค้งหรือดัดหักลงไปที่อกก็ไม่ดี
อนึ่ง อาน ที่สำหรับนั่งบนจักรยานนั้น ควรจะจัดให้เอนค่อนลงไปข้างน่าสักนิดหนึ่ง อย่าให้เอนลงมาข้างหลังเลย ดูให้เอนลงไปข้างน่าแต่ภอเฉลี่ยน้ำหนักของตัว ซึ่งคิดแบ่งเป็น ๕ ส่วนนั้น ให้หนักลงบนด้ามสำหรับมือจับนั้นสัก๑ส่วน อีกสามส่วนซึ่งเหลือนอกนั้นให้หนักลงบนอานทั้งสิ้น
ถ้าเวลาขึ้นนั่งจักรยาน จะทรงตัวตรงอยู่เล่า ก็คงจะได้รับความกระทบกระเทือนของจักรยานทุกๆอย่าง ในเวลาซึ่งจักรยานนั้นกระทบเข้ากับสิ่งต่างๆ ตามพื้นทางที่หยาบไม่ราบเสมอนั้น การที่จะรับอำนาจการกระทบกระเทือนโดยสาหัสเช่นนี้เปนโทษแก่อวัยวะร่างกาย ถึงจะไปโดยทางไม่ไกลก็ยังเปนที่ติเตียนอยู่
ภอ =พอ
ภา=พา
อุษาหะ=อุสาหะ
เปน=เป็น
ขออนุญาติ ยกไปต่อตอนหน้านะคะ
คัดลอกจาก ภาพประกอบหนังสือ
แรกมีในสยาม ภาค๒
First in siam 2
เอนก นาวิกมูล
โดย
กระเบื้องดินเผาไทย
เจตนาเพื่อรักษามรดกไทย
เก๊า เก่า
ตอบลบ